Trước khi khảo sát bất cứ điều gì liên quan đến công việc trong tương lai, cần phải xem xét một vài xu hướng chính mà chúng ta đang thấy hiện nay và mức độ ảnh hưởng cảu chúng đến công việc tương lai. Có hàng chục xu hướng và sự thay đổi đang diễn ra, nhưng tôi đã đưa vào Hình 1.1 những gì tôi tin là có liên quan và có tác động nhất đến thế giới công việc.
Như bạn có thể thấy trong Hình 1.1, năm xu hướng định hình công việc trong tương lai là:
1/ Hành vi mới
2/ Công nghệ
3/ Thế hệ millennials
4/ Tính di động
5/ Toàn cầu hóa
Chúng ta hãy xem xét từng xu hướng một cách chi tiết hơn để thấy được chúng thực sự ảnh hưởng đến công việc trong tương lai như thế nào.
Hành vi mới được hình thành bởi công nghệ xã hội đang thâm nhập vào các tổ chức của chúng ta
Trong vòng từ 5 đến 10 năm qua, chúng ta đã chứng kiến một sự thay đổi đáng kể trong hành vi của mình. Chúng ta chia sẻ lịch sử công ty và sơ yếu lý lịch của mình lên LinkedIn, chúng ta viết blogs cho thế giới đọc trên WordPress, chúng ta xây dựng cộng đồng và kết nối với mọi người trên Facebook, chúng ta tìm kiếm và đánh giá các công ty trên Yelp, chúng ta nói với mọi người chúng ta ở đâu trên Foursquare, và chúng ta có thể ngay lập tức tìm thấy bất cứ thứ gì chúng ta cần trên Google. Đây là những hành vi mới được hình thành bởi các công nghệ mới. Nếu ai đó nói với bạn 10 năm trước rằng bạn đã chia sẻ rất nhiều thông tin trực tuyến về bản thân để cho cả thế giới thấy, có thể bạn sẽ nói với họ rằng họ bị điên. Tuy nhiên, hãy nhìn vào chúng ta ngày nay. Chúng ta chia sẻ hoàn toàn mọi thứ và điều này thậm chí còn mở rộng đến sản phẩm hiện vật. Chúng ta đang cởi mở và trở nên hợp tác hơn. Đây không chỉ là một điều “millennial”; đây là xu hướng mà chúng ta thấy trong tất cả các thống kê nhân khẩu học và địa lý trên toàn thế giới.
Về cơ bản, chúng ta cảm thấy thoải mái hơn khi sống một cuộc sống cộng đồng, cộng tác và kết nối, nơi chúng ta có thể kết nối và tham gia với mọi người, với thông tin mà chúng ta muốn. Nhưng trong đó chứa đựng vấn đề và cơ hội.
Những hành vi mới này hiện đang thâm nhập vào các tổ chức của chúng ta và điều này đã làm nảy sinh các nền tảng xã hội và cộng tác mới cho doanh nghiệp. Tất cả chúng ta đều rất quen thuộc với mạng nội bộ, email, hệ thống CRM, giải pháp lập hóa đơn, công nghệ theo dõi thời gian và những thứ tương tự. Tuy nhiên, chưa bao giờ có những nền tảng xã hội và cộng tác mới này ở các tổ chức của chúng ta.
Khoảng cách giữa những gì được gọi là web người tiêu dùng và doanh nghiệp là lớn. Các hành vi và công nghệ mà chúng ta sử dụng trong cuộc sống cá nhân tương đối khác với hành vi và công nghệ mà chúng ta đăng ký trong cách công ty.
Nếu chúng ta dễ dàng thực hiện những điều đã đề cập trước đó trong cuộc sống cá nhân của chúng ta thì sao lại không dễ dàng để làm những điều đó trong cuộc sống nghề nghiệp của chúng ta? Tại sao chúng ta cần nhận được 250 email mỗi ngày, tại sao chúng ta không thể tìm đúng người và thông tin mà chúng ta cần để hoàn thành công việc? Tại sao có quá nhiều nội dung trùng lặp? Tại sao chúng ta không thể dễ dàng chia sẻ, cộng tác và xây dựng cộng đồng với đồng nghiệp của mình? Tại sao chúng ta không thể thu hút ý tưởng?
Những hành vi kỳ vọng mới này là động lực chính mà nhiều tổ chức trên toàn thế giới đang cố gắng thích ứng và chúng chủ yếu được thúc đẩy bởi những hành vi mới mà chúng ta đang thấy trong cuộc sống cá nhân của chúng ta ngày nay.
Tóm tắt tác động: Các hành vi mới cuảnhân viên xuất hiện ở các tổ chức đang thách thức ý tưởng thông thường về cách làm việc của nhân viên và những gì họ mong đợi từ một tổ chức.
Công nghệ
Có rất nhiều điều hấp dẫn xảy ra trong thế giới công nghệ đang nhanh chóng bắt đầu tác động đến cách chúng ta làm việc. Các phần chính của công nghệ đang tác động đến cách chúng ta làm việc là sự dịch chuyển sang điện toán đám mây và cộng tác. Tuy nhiên, vẫn cần phải xem xét những tác động của Internet kết nối vạn vật và dữ liệu lớn tới cách chúng ta làm việc. Có một vài lý do cho việc này. Đầu tiên là vẫn còn khá sớm để xem tác động của dữ liệu lớn và Internet vạn vật sẽ có ở nơi làm việc và trong khi một số tổ chức đang suy nghĩ hoặc thử nghiệm với những ý tưởng này, thì đại đa số tổ chức lại không. Trong số tất cả các xu hướng, đây là hai xu hướng ít ảnh hưởng. Xu hướng này cũng hoạt động ngầm hơn so với một số xu hướng khác như toàn cầu hóa, xu hướng đứng đầu trong việc thay đổi cách chúng ta làm việc và ảnh hưởng đến hành vi. Vì vậy, mặc dù dữ liệu lớn và Internet kết nối vạn vật có thể tác động đến một vài điều như cách chúng ta chia sẻ công việc hoặc cách tùy biến công việc được tạo ra, nhưng lại không ảnh hưởng đến thực tế là những điều này đang xảy ra để bắt đầu. Tự động hóa và sự ra đời của trí thông minh nhân tạo và robot ở nơi làm việc là một phần khác của công nghệ có thể được thảo luận. Tuy nhiên, còn quá sớm để xem xét tác động của những công cụ đó tới nơi làm việc.
Chuyển sang điện toán đám mây
Cách đơn giản nhất để nghĩ về điện toán đám mây đó là Internet. Đám mây cung cấp nhiều thứ mà không yêu cầu bất kỳ tài nguyên nào trên một phần của người dùng. Twitter, Facebook, LinkedIn và dường như bất kỳ phần mềm phổ biến nào khác mà bạn có thể nghĩ tới đều được cung cấp bởi đám mây, không cần cài đặt hoặc lắp ráp. Bạn chỉ cần kết nối với Internet và bạn có thể tiếp tục.
Điều này quan trọng vì thông thường khi hầu hết các tổ chức muốn triển khai một phần công nghệ, nó phải được thực hiện tại cơ sở. Nói cách khác, cần phải tiến hành một số cài đặt vật lý trên trang web của công ty. Quá trình này có thể phải mất vài ngày, vài tuần, hoặc trong một vài trường hợp là vài tháng. Sau đó, bạn phải tiến hành cài đặt cấu hình, kiểm tra và một loạt các vấn đề khác. Những triển khai này được quy định và kiểm soát bởi các đội ngũ những người quản lý, nhân sự hoặc công nghệ thông tin, những người này sẽ đưa ra các quyết định kỹ thuật thay mặt cho công ty. Điều khó chịu ở đây đối với nhiều nhân viên là những người mua công nghệ thường không phải là những người đang sử dụng chúng.
Sau đó, khi các công nghệ hoặc tính năng mới được tạo ra, có sự chậm trễ lớn giữa thời điểm chúng được phát hành so với thời điểm tổ chức thực sự triển khai chúng. Trung bình, tôi thấy sự chậm trễ rơi vào khảong một đến hai năm giữa thời điểm một sản phẩm sẵn sàng và thời điểm công ty thực sự nâng cấp sản phẩm đó lên phiên bản mới nhất. Đây là một khoảng cách rất lớn, có rất nhiều điều có thể xảy ra trong khoảng thời gian này.
Bây giờ chúng ta có thể triển khai phần mềm dựa trên điện toán đám mây trong công ty của mình, chúng ta đã loại bỏ sự cần thiết của bất kỳ cài đặt vật lý nào. Trên thực tế, bất kỳ ai cũng có thể hoạt động ở mức cao nhất với phần mềm cộng tác kinh doanh trong khoảng thời gian tương tự thời gian thiết lập một trang Facebook hoặc mua gì đó trên Amazon. Tất cả những gì bạn cần là thẻ tín dụng. Điều này có nghĩa là bất kỳ nhân viên nào trong bất kỳ công ty nào đều có khả năng lựa chọn và triển kahi công nghệ, bất kể việc là công nghệ thông tin, pháp lý hay các phê duyệt chung của tập thể. Điều tuyệt vời là khi nhà cung cấp đưa ra các tính năng mới hoặc nâng cấp, chúng đều được giới thiệu ngay tới công ty, mà không có bất kỳ sự chậm trễ nào.
Đây là một sự thay đổi triệt để đối với các tổ chức vì sự thay đổi này giờ đây đặt sức mạnh trong tay của nhân viên. Tôi đã tham dự hội nghị cách đây vài tháng và sau bài phát biểu của tôi, một phụ nữ đã tiếp cận tôi và kể cho tôi nghe một câu chuyện thú vị. Cô ấy xử lý kế toán và lập hóa đơn tại công ty của mình và họ sử dụng công nghệ nội bộ cũ. Vấn đề là công nghệ không cho phép cô làm mọi thứ cô muốn và thường cô phải bỏ ra hàng giờ để tìm cách giải quyết các vấn đề. Cô đã chán với điều này và đã tìm kiếm một giải pháp tốt hơn. Với 80 USD/tháng, cô tìm thấy một nền tảng đáp ứng tất cả nhu cầu của mình và việc đứng dậy, chạy nó chỉ mất vài phút. Cô đã giải quyết vấn đề của chính mình và không cần hỏi bất cứ ai. Đó là sức mạnh của đám mây.
Tuy nhiên, điều này cũng tạo ra một thách thức bởi vì các công ty đang nhận thấy một sự thúc đẩy triển khai công nghệ mới mà về cơ bản họ bất lực để dừng lại việc triển khai! Nhân viên đang nắm giữ vấn đề trong tay chính mình.
Tóm tắt tác động: Các quyết định công nghệ hiện nằm trong tay của bất kỳ ai và mọi người trong một tổ chức, không chỉ người làm công nghệ thông tin hay nhà quản lý. Công nghệ dựa trên đám mây có thể giảm thời gian triển khai, thực hiện việc nâng cấp và triển khai dễ dàng hơn, nhanh hơn, đồng thời cho phép các tổ chức tập hợp “khối lượng công việc lớn” được hình thành từ các nhà cung cấp khác nhau.
(còn tiếp)
TH: T.Giang – CSCI
Nguồn tham khảo: Jacob Morgan – Công việc trong tương lai – NXB CTQG 2019.
CSCI INDOCHINA 