Nathan Pual Southerm & Lindsey Kennedy
Lần đầu tiên Seng nhìn thấy người nhảy lầu tự tử là từ cửa sổ ký túc xá của anh, trong khu nhà có hàng rào, cổng gác và vệ sĩ vũ trang tuần tra bên ngoài để đảm bảo không ai trốn thoát. Seng chưa bao giờ nói chuyện với người đàn ông mà anh nhìn thấy đã chết ngày hôm đó. Các lao động không được phép nói chuyện với những người khác nhóm hoặc khác tòa nhà. Họ thậm chí không được phép rời khỏi ký túc xá của mình.
Seng (không phải tên thật) nói: “Nếu anh có thể làm việc, tìm được khách hàng và tuân thủ tất cả các quy tắc, mọi thứ sẽ ổn. Nhưng nếu vi phạm bất kỳ quy tắc nào, anh sẽ bị nhốt trong một căn phòng và bị chích điện. Nếu tìm cách ra ngoài, anh sẽ bị chích điện và đánh đập. Nếu anh không thể hoàn thành công việc được giao, họ sẽ bán anh”.
Người đàn ông ở Lào ở độ tuổi ngoài 20 này đã phải đối mặt với thử thách như vậy trước khi được thả tự do vào tháng 5/2022 sau 6 tháng ở Đặc khu kinh tế Tam giác Vàng (GTSEZ). Đây là một thị trấn cờ bạc với trung tâm là sòng bạc Kings Romans nằm ở góc xa xôi thuộc vùng Tây Bắc của Lào do trùm xã hội đen khét tiếng người Trung Quốc Triệu Vĩ điều hành. Lào coi khu vực này giống như một quốc gia tự trị, tuân theo các quy tắc riêng, hoạt động theo giờ Trung Quốc và ngôn ngữ chính cũng như đơn vị tiền tệ được sử dụng cũng là của Trung Quốc.
GTSEZ nằm ở trung tâm của Tam giác Vàng, nơi Lào, Myanmar và Thái Lan tiếp giáp nhau bởi sông Mekong. Khu vực này từng là nơi sản xuất lớn thuốc phiện và heroin (hậu quả từ chiến tranh Việt Nam, khi hoạt động buôn bán bùng nổ để đáp ứng nhu cầu từ quân đội Mỹ) và theo tạp chí Vice, nơi đây hiện là một trong những nhà máy sản xuất methamphetamine lớn nhất thế giới. Văn phòng Liên hợp quốc về ma túy và tội phạm đã ghi nhận hơn một tỷ viên ma túy đá bị thu giữ ở Đông Á và Đông Nam Á vào năm 2021.
Được người dân địa phương gọi là “Kings Romans” theo tên công ty của Triệu vĩ (có trụ sở tại Hong Kong) sở hữu khu vực này, GTSEZ là một trung tâm khét tiếng về các sòng bạc và khu nghỉ dưỡng sang trọng. Nơi đây từ lâu đã dính líu đến nạn buôn người và buôn lậu ma túy, phục vụ cho nhóm khách hàng chủ yếu là các đại gia Trung Quốc muốn thưởng thức canh chân gấu và rượu cao hổ cốt cùng các trò đánh bài và gái gọi.
Trên lý thuyết, vị thế đặc khu kinh tế của Kings Romans đồng nghĩa với việc nhà chức trách không thể vào đó nếu không có khiếu nại chính thức, nhưng trên thực tế, họ hoàn toàn không dám vào nếu không có sự cho phép của Triệu Vĩ. Chính quyền địa phương tại tỉnh Bokeo nhỏ bé này, nơi mà khoản đầu tư trị giá hàng tỷ USD của đặc khu chi phối nền kinh tế, thường lấy lý do khó tiếp cận để biện minh cho việc không xử lý tình trạng tội phạm bên trong Kings Romans.
Đối với công dân Lào, cờ bạc là bất hợp pháp và Lào đã theo chân Trung Quốc đóng các cửa khẩu quốc tế hơn hai năm trong thời kỳ đại dịch, cắt đứng nguồn khách du lịch quan trọng từ Trung Quốc và Thái Lan, trong khi thực hiện các biện pháp đóng cửa biên giới nghiêm ngặt. Cuối tháng 5/2022, an ninh cửa khẩu Lào vẫn từ chối nhập cảnh với lý do các hạn chế phòng ngừa COVID-19 vẫn được áp dụng, và cửa khẩu dành cho khách nhập cảnh từ Thái Lan qua sông Mekong cũng duy trì trạng thái đóng.
Nhưng video do các nữ tiếp viên quán bar làm việc bên trong đặc khu kinh tế chia sẻ trên TikTok lại kể một câu chuyện khác: những đêm tiệc tùng náo nhiệt trong các câu lạc bộ ở đặc khu vào thời kỳ phong tỏa đỉnh điểm, cùng với các quảng cáo tuyển dụng nhân viên mới (hiện đã bị xóa) cho các quán bar và tiệm mát xa. Vào tháng 2/2021, cảnh sát địa phương ở tỉnh Bokeo đã phát hiện ít nhất 430 phụ nữ được tuyển dụng cho mục đích mại dâm trong Kings Romans.
Trước đại dịch, nhu cầu vui chơi giải trí về đêm và mua dâm được thúc đẩy bởi khách du lịch, chủ yếu là người Trung Quốc, đến thăm sòng bạc Kings Romans và một số sòng bạc khác nhỏ hơn nằm rải rác quanh SEZ, nhưng kể từ năm 2020, thị trường du lịch sòng bạc đã biến mất. Ngay cả khi biên giới Thái Lan-Lào mở cửa trở lại, thì sòng bạc chính, một siêu công trình kiến trúc hình bông sen vàng thường đón hơn 10.000 khách mỗi tháng trong thời kỳ bình thường, vẫn gần như trống khách khi tác giả bài viết trở lại vào tháng 7/2022, chỉ còn một số ít người Thái và Trung Quốc tại các bàn chơi baccarat.
Giờ đây, hạot động kinh doanh bận rộn nhất bên trong GTSEZ không phải là cờ bạc hay mại dâm – mà là việc buôn bán hàng nghìn người vào khu vực này. Họ bị thu hút bởi lời hứa về những công việc không tồn tại và phải làm việc cho các “tổng đài” lừa đảo trực tuyến. Họ sống trong ký túc xá cao tầng và bị đe dọa bằng bạo lực và tra tấn, buộc phải lừa gạt tiền của người lạ qua mạng Internet.
Từng là một nhà buôn gỗ ở tỉnh Hắc Long Giang, Triệu Vĩ, 70 tuổi, bắt đầu sự nghiệp đầu tư sòng bạc ở Macau vào những năm 1990, trước khi chuyển đến Mong La (Myanmar), nơi Trung Quốc thống trị, vào năm 2001. Khu sòng bạc này nằm trong lãnh thổ Wa do phiến quân nắm giữ, thuộc bang Shan, cách biên giới Thái Lan 150 km về phía Bắc, là nguyên mẫu cho các thị trấn sòng bạc khép kín khác trên khắp Đông Nam Á do các nhà đầu tư Trung Quốc vận hành. Những nơi này tràn ngập tội phạm có tổ chức của Trung Quốc, chuyên phục vụ du khách Trung Quốc, hoạt động theo giờ Trung Quốc, sử dụng ngôn ngữ và tiền tệ của Trung Quốc.
Nhưng vào năm 2005, trong khuôn khổ nỗ lực quét sạch nạn tham nhũng trong hàng ngũ của mình, Chính phủ Trung Quốc đã điều quân đội đến đóng cửa các sòng bạc ở Mong La. Do đó, Triệu Vĩ chuyển tầm nhìn sang Lào, đàm phán hợp đồng thuê 99 năm với Lào để xây dựng GTSEZ vào năm 2007.
Vào thời điểm đó, các đặc khu kinh tế như thế này, vốn được cho là sẽ hoạt động như các khu công nghiệp khép kín và thúc đẩy thương mại, dường như là một giải pháp cứu vãn nền kinh tế Lào. Nhưng các cáo buộc nhanh chóng được đưa ra rằng Triệu Vĩ đã sử dụng Kings Romans để vận chuyển heroin và methamphetamine, rửa tiền cũng như cho phép và thúc đẩy lạm dụng tình dục trẻ em, điều khiến Bộ Tài chính Mỹ năm 2018 ra quyết định buộc Triệu Vĩ và vợ là Tô Quế Cầm chịu các lệnh trừng phạt của đạo luật Magnitsky.
(còn tiếp)
TLTKĐB – 07/11/2022
CSCI INDOCHINA 